ترینیداد و توباگو
|
| ||||||
| اطلاعات عمومی | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| نام رسمی | ترینیداد و توباگو | |||||
| جمعیت کل | ۱٬۲۲۳٬۹۱۶ | |||||
| مساحت | ۵٬۱۲۸ کیلومتر مربع | |||||
| حکومت | جمهوری | |||||
| پایتخت | پرت آو اسپاین | |||||
| زبان رسمی | انگلیسی | |||||
| اسلام | ||||||
| پیشینه اسلام | ۱۱۹۱ق / ۱۷۷۷ م | |||||
| جمعیت مسلمانان | ۷۸.۰۰۰ () | |||||
| آمار شیعیان | ||||||
| جمعیت | ۶۳.۳۹۶ (مجمع جهانی اهل بیت در ۲۰۰۸م) • کمتر از ۷۸۰ (مرکز تحقیقات پیو در ۲۰۰۹ ) | |||||
| درصد به جمعیت کشور | ۰.۶ % | |||||
| درصد به جمعیت مسلمانان | کمتر از ۱ % | |||||
| تاریخ تشیع | ||||||
| پیشینه | قرن نوزدهم میلادی | |||||
| آداب و رسوم | مراسم هوسی | |||||
| احزاب و گروه‌های شیعی | ||||||
| اقوام | شیعیان هندی‌تبار | |||||
| مراکز شیعی | ||||||
| مناطق شیعه‌نشین | شهر سن جیمز در شمال و منطقه سدروس در جنوب غربی‌ترینیداد | |||||
جمهوری‌ترینیداد و توباگو، کشوری کوچک در آمریکای مرکزی در جنوب دریای کارائیب است. سابقه ورود اسلام به این کشور به نیمه دوم قرن دوازدهم قمری (هجدهم میلادی) می‌رسد، اما مهمترین گروه مسلمان، در اواسط قرن سیزدهم قمری (نوزدهم میلادی) (بعد از ۱۲۵۴ق/۱۸۳۸م) به این کشور وارد شد. در میان این مهاجران مسلمان، شیعیانی وجود داشته‌اند، که در اوایل نیمه دوم قرن هجدهم میلای زمینه عزاداری امام حسین(ع) را در این کشور فراهم کرده‌اند. مراسم عزاداری محرم شیعیان ترینیداد به هوسای یا هوزیه شهرت دارد و در آن پیروان دیگر ادیان نیز شرکت می‌کنند. برگزاری این مراسم در شهر سن جیمز در شمال و منطقه سدروس در جنوب غربی جزیره ترینیداد، نشانگر حضور شیعیان در این مناطق است. بیشتر مسلمانان این کشور مذهب حنفی دارند، شماری شیعه هندی‌تبار نیز در این کشور زندگی می‌کنند. از جمعیت شیعیان، آمار دقیقی در دست نیست، پورتال اهل بیت، جمعیت شیعیان این کشور را در ۲۰۰۸ م، ۶۳،۳۹۶ تن تخمین زده و مرکز تحقیقات pew، شمار آنان را در ۲۰۰۹ م کمتر از ۷۸۰ تن گزارش کرده است.
اطلاعات عمومی
ترینیداد و توباگو کشوری متشکل از دو جزیره در دریای کارائیب واقع در شمال آمریکای جنوبی است. پایتخت آن پرت آو اسپاین است. این کشور از دو جزیره اصلی ترینیداد و توباگو و چند جزیره کوچک تشکیل شده‌است. این کشور جزو مستعمرات بریتانیا بود و در ۱۹۶۲ استقلال خود را به دست آورد. ترینیداد و توباکو، در شمال‌شرقی ونزوئلا و در جنوب جزیرۀ گرانادا در اقیانوس اطلس شمالی واقع شده‌است.
ورود اسلام
در ۱۱۹۱ق/ ۱۷۷۷، در میان بردگانی که از غرب افریقا برای کار به ترینیداد و توباگو آورده شدند، عده‌ای مسلمان وجود داشت. این مسلمانان عموماً از قبیلة ماندینگو، ساکن در کشور سنگال، بودند که در حدود ۱۱۵۳/ ۱۷۴۰ اسلام را پذیرفته بودند. مسلمانانِ این گروه عموماً در بندر اسپانیا زندگی می‌کردند و به عربی سخن می‌گفتند.
در اوایل قرن سیزدهم / نوزدهم، صاحبان مزارع نیشکر در ترینیداد و توباگو، هندیان را به مهاجرت به کشورهای حوزه کارائیب تشویق کردند. نخستین طرح این کار در ۱۲۳۰/ ۱۸۱۴ ارائه شد، اما مهاجرت از ۱۲۵۴/ ۱۸۳۸ صورت گرفت. از این زمان تا ۱۳۰۳ش / ۱۹۲۴، حدود نیم میلیون هندی به این کشورها مهاجرت کردند که یک ششم آنان مسلمان بودند نخستین گروه هندیان در ۱۲۶۲/ ۱۸۴۵ به ترینیداد و توباگو وارد شدند و عموماً هندو و مسلمان بودند از ابتدای ورود مسلمانان هندی به ترینیداد، فشارهای اقتصادی و عقیدتی به آنان وارد می‌شد، اما با اعلام استقلال ترینیداد و توباگو از سلطه انگلستان در ۱۳۴۱ش / ۱۹۶۲، به تدریج این فشارها کاهش یافت.
وضعیت مسلمانان
در باره تعداد مسلمانان ترینیداد و توباگو اختلاف نظر وجود دارد؛ این تعداد از ۸/۵% تا ۱۳% کل جمعیت کشور تخمین زده شده است، مرکز تحقیقات پیو، شمار مسلمانان این کشور را در ۲۰۰۹م، ۷۸.۰۰۰ تن تخمین زده است. تأثیر مسلمانان در این کشور بسیار بیشتر از تعداد آنان است از زمان استقلال این کشور تا امروز مسلمانان غالباً در ساختار حکومت و فعالیت‌های سیاسی حضور داشته‌اند، این قدرت بیشتر در دست مسلمانان افریقایی تبار بوده است از جمله نور محمدحسن علی که از ۱۳۶۶ تا ۱۳۷۶ش / ۱۹۸۷ـ۱۹۹۷ رئیس جمهور این کشور بوده است، در ۱۳۷۸ش / ۱۹۹۹ نیز لااقل سه وزیر مسلمان در هیئت دولت وجود داشت.
اکثر مسلمانان این کشور، که بیشتر هندی تبارند، مذهب حنفی دارند مسلمانان هندی تبار عموماً در جنوب کشور و در جزیره ترینیداد زندگی می‌کنند. و مسلمانان افریقایی تبار عموماً در جزیرة توباگو ساکنند. در این کشور تعداد کمی مسلمان چینی نیز ساکنند. جماعات مختلف مذهبی ترینیداد و توباگو بسیار درهم آمیخته‌اند، به گونه‌ای که در یک خیابان ممکن است هم مسجد، هم کلیسا و هم معبد هندوها وجود داشته باشد. در ترینیداد و توباگو حدود ۸۷ مسجد وجود دارد، از جمله مسجد جناح که به یاد محمدعلی جناح، دولتمرد پاکستانی، در ۱۳۳۳ش / ۱۹۵۴ ساخته شده است. از میان اعیاد اسلامی، عید فطر جزو تعطیلات رسمی کشور است و دولت هرسال به این مناسبت مراسمی برپا می‌دارد. در این کشور با وضع و تصویب برخی قوانین از اوایل دهه ۱۳۶۰ش / ۱۹۸۰، برای فعالیت‌های مسلمانان، از جمله تأسیس مدرسه و بانک و برخی سازمان‌های اسلامی، تسهیلاتی فراهم شده است.
در میان مسلمانان ترینیداد و توباگو، هندی تبارها از افریقایی تبارها پویاترند. جمعیت نسبتاً کم مسلمانان افریقایی تبار و قطع پیوند آنان با سرزمین مادریشان مانع مطرح شدن اندیشه‌های اسلامی آنان در جامعه شده است، اما مسلمانان هندی تبار بسیاری از نوشته‌های اندیشمندان مسلمان شبه قاره هند، همچون ابوالاعلی مودودی، را ترجمه و چاپ کرده‌اند. مسلمانان افریقایی تبار روش مسلمانان هندی تبار را در اجرای قوانین اسلام نمی‌پسندند. مسلمانان هندی تبار نیز به سبب بیش از صد سال آزار دیدن در هند، نوعی رفتار دفاعی را که مناسب سرشت آنها برای حفظ اسلام در کشور هند بوده است، در خود پرورانده‌اند. امروزه گرایش به اسلام در ترینیداد و توباگو بیشتر متأثر از افکار مسلمانان ایالات متحده است تا فعالیت‌های مسلمانان ترینیداد و از ۱۳۵۵ش /۱۹۷۶ رهبر مسلمانان امریکا، در ترینیداد نماینده معرفی می‌کند، عربستان سعودی نیز برای جذب مسلمانان، در این کشور فعالیت‌هایی کرده است.
سازمان‌های اسلامی
- انجمن تقویت اسلامی؛ نخستین سازمان اسلامی درترینیداد و توباگو است که در ۱۳۰۶ش /۱۹۲۷ تأسیس شد. امروزه فعالیت این سازمان به اداره پنج مدرسه منحصر شده است.
- انجمن سنّة الجماعه؛ بزرگترین مؤسسة اسلامی ترینیداد و توباگو است که در ۱۳۱۴ش /۱۹۳۵ تأسیس شده است. این انجمن در واکنش به نفوذ پیروان فرقه قادیانی در انجمن‌های اسلامی، تشکیل شد. انجمن سنة الجماعة، امروزه تقریباً نماینده تمامی مسلمانان کشور است. اکثر اعضای انجمن، حنفی مذهب‌اند.
- اتحادیه مسلمانان ترینیداد؛ در ۱۳۲۶ش / ۱۹۴۷ وهابیان از انجمن انجمن سنة الجماعة جدا شدند و اتحادیه مسلمانان ترینیداد را تأسیس کردند.
- جماعة المسلمین؛ از مهمترین سازمان‌های اسلامی ترینیداد و توباگو است که در ۱۳۵۸ش /۱۹۷۹ تأسیس شد. رویکرد سیاسی این سازمان از دیگر سازمان‌های اسلا میترینیداد بیشتر است. جماعة المسلمین عموماً نماینده مسلمانان افریقایی تبار است، یاسین ابوبکر، رهبر سازمان، نیز افریقایی تبار است.
- جماعة المؤمنین؛ در ۱۳۶۱ش /۱۹۸۲ گروه کوچکی از اعضای جماعة المسلمین که دخالت سازمان را در امور سیاسی درست نمی‌دانستند از آن جدا شدند و جماعة المؤمنین را پدید آوردند.
- مؤسسة خیریة توکل اسلامی
- مؤسسة توسل عبدالعزیز
- جماعة التبلیغ (سازمان کوچکی متشکل از گروهی از مسلمانان مهاجر هندی)
- شعبه‌ای از اتحادیة مبلّغان مسلمان امریکای جنوبی و کارائیب؛ اتحادیة مبلّغان مسلمان امریکای جنوبی و کارائیب برنامه رادیویی نیز دارد.
تشیع
پیشینه حضور شیعیان درترینیداد و توباگو به قرن نوزدهم میلادی برمی‌گردد، در میان هندیانی که در ۱۸۴۵ تا ۱۸۴۷ توسط انگلیسی‌ها به ترینیداد آورده شدند، شمار مسلمان و شیعه حضور داشته‌اند، زیرا ۹ سال بعد، سه خانوادۀ شیعه تصمیم به برگزاری مراسم عاشورا گرفتند، و این زمینۀ برپایی مراسم هوزیه یا هوسای در این کشور شده است. شیعیان این کشور در مراسم هوسای متأثر از برخی مراسم‌های افریقایی‌اند، برگزاری مراسم هوسه در شهر سن جیمز در شمال و منطقه سدروس در جنوب غربی جزیره‌ترینیداد، نشانگر حضور شیعیان در این مناطق است امروزه نیز شماری شیعه هندی‌تبار درترینیداد و توباگو زندگی می‌کنند که تعداد دقیق آنها معلوم نیست البته آمارهایی از جمعیت شیعیان این کشور ارائه شده است که عبارتند از:
| جمعیت کل | مسلمانان | شیعیان | درصد شیعیان | سال | منبع |
|---|---|---|---|---|---|
| ۱.۰۵۶.۶۰۸ | ۶۳.۳۹۶ | ۰.۶ % (نسبت به جمعیت کشور) | ۲۰۰۸ | مجمع جهانی اهل بیت | |
| ۱.۳۰۵.۰۰۰ | ۷۸.۰۰۰ | کمتر از ۷۸۰ | کمتر از ۱ % (نسبت به جمعیت مسلمانان کشور) | ۲۰۰۹ | انجمن دین و زندگی اجتماعی مؤسسه PEW |
عزاداری محرم
شیعیان ترینیداد و توباگو هر سال به مناسبت شهادت امام حسین(ع) مراسم عزاداری برپا می‌دارند. این مراسمِ دو روزه، هوزیه یا هوسای نامیده می‌شود که برگرفته از نام امام حسین(ع) است، شیعیان در این مراسم، گلدسته‌ها و علامت‌هایی از چوب به شکل مسجد می‌سازند و آنها را در شهر می‌گردانند و در پایان مراسم در دریا رها می‌کنند این نمادهای چوبی تجه نامیده می‌شود که به نظر چلکوفسکی از واژة تعزیه گرفته شده است. علاوه بر مسلمانان و شیعیان، پیروان دیگر ادیان نیز به هوزیه احترام می‌گذارند البته عدم ارتباط مناسب این شیعیان با شیعیان نقاط دیگر دنیا و دور بودن آنان از دیگر جوامع شیعی، باعث تحریف‌هایی در عقاید مذهبی آنان شده است، از جمله اینکه آنها معتقدند امام حسین(ع) و امام حسن(ع) هر دو در واقعه کربلا به شهادت رسیده‌اند.
پانویس
- ↑ کسوله، ص۱۹۵ـ۱۹۶
- ↑ اهری، ص۴۴۸
- ↑ دایرة المعارف جهان اسلام آکسفورد، ذیل مادّه‌ترینیداد
- ↑ اسلام در جزایر کارائیب، ص۱۴۷
- ↑ کتاب سال جهان اروپا، ۱۹۹۹، ج۲، ص۳۴۸۲
- ↑ کتانی، ص۲۴۳
- ↑
- ↑ دایرة المعارف جهان اسلام آکسفورد، ذیل مادّه‌ترینیداد
- ↑ اهری، ص۴۴۹
- ↑ کتاب سال جهان اروپا ۱۹۹۹، ج۲، ص۳۴۹۰
- ↑ اهری، ص۴۴۸؛ کتانی، ص۲۴۳
- ↑ اهری، ص۴۴۸؛ اسلام و گروه‌های اسلامی، ص۲۴۳
- ↑ اهری، ص۴۴۷ـ۴۴۸
- ↑ دایرة المعارف جهان اسلام آکسفورد، ذیل مادّه‌ترینیداد
- ↑ کتاب سال جهان اروپا، ۱۹۹۹، ج۲، ص۳۴۸۶
- ↑ دایرة المعارف جهان اسلام آکسفورد، ذیل مادّه‌ترینیداد
- ↑ اهری، ص۴۵۱
- ↑ دایرة المعارف جهان اسلام آکسفورد، ذیل مادّه ترینیداد
- ↑ اهری، ص۴۵۰
- ↑ کتانی، ص۲۴۴
- ↑ اهری، ص۴۴۹-۴۵۱
- ↑ اهری، ص۴۵۰
- ↑ کتانی، ص۲۴۳؛ اهری، ص۴۵۰
- ↑ کتانی، ص۲۴۳
- ↑ اهری، ص۴۵۰
- ↑ اهری، ص۴۵۱
- ↑ اهری، ص۴۴۹ـ۴۵۱
- ↑
- ↑
- ↑ چلکوفسکی، ص۵۵ـ۵۶
- ↑
- ↑ ناصرالعلی، ص۶۲
- ↑ چلکوفسکی، ص۶۲
- ↑ ناصرالعلی، ص۶۲
- ↑ چلکوفسکی، صص۵۵،۶۱
منابع
- اسلام در جزایر کارائیب، ترجمة محمدباقر دهقان زاده، مشکوة، ش ۳۳ (زمستان ۱۳۷۰ش).
- علی کتانی، اقلیت‌های مسلمان در جهان امروز، ترجمة محمدحسین آریا، تهران، ۱۳۶۸ ش.
- محمدناصرالعلی، کارینفال هوزیه فی ترینداد، العالم، ش ۶۶۵ (ذیحجّة ۱۴۱۹ق/ آوریل ۱۹۹۹م).
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: